1. Bảo hiểm xã hội tự nguyện là gì?
Căn cứ quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội 2014 thì có thể hiểu bảo hiểm xã hội tự nguyện là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình và Nhà nước có chính sách hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội để người tham gia hưởng chế độ hưu trí và tử tuất.
Bảo hiểm xã hội tự nguyện có các chế độ sau đây:
- Hưu trí;
- Tử tuất.
Trong đó, chế độ tử tuất sẽ bao gồm chế độ trợ cấp mai táng và chế độ trợ cấp tuất.
2. Chế độ trợ cấp mai táng
Căn cứ quy định tại Điều 80 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 thì những người sau đây khi chết thì người lo mai táng được nhận trợ cấp mai táng:
- Người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 60 tháng trở lên;
- Người đang hưởng lương hưu.
Mức trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng mà người người đang hưởng lương hưu, người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 60 tháng trở lên chết.
Trường hợp người đang hưởng lương hưu, người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 60 tháng trở lên bị Tòa án tuyên bố là đã chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp theo mức trợ cấp nêu trên.
3. Chế độ trợ cấp tuất
Căn cứ quy định tại Điều 81 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 thì người lao động đang đóng bảo hiểm xã hội, người lao động đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội, người đang hưởng lương hưu khi chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp tuất một lần.
Mức trợ cấp tuất một lần đối với thân nhân của người lao động đang đóng bảo hiểm xã hội hoặc đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm tính bằng 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 79 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 cho những năm đóng bảo hiểm xã hội trước năm 2014; bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội cho các năm đóng từ năm 2014 trở đi.
Trường hợp người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ một năm thì mức trợ cấp tuất một lần bằng số tiền đã đóng nhưng mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội; trường hợp người lao động có cả thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc và tự nguyện thì mức hưởng trợ cấp tuất một lần tối thiểu bằng 03 tháng mức bình quân tiền lương và thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội.
Mức trợ cấp tuất một lần đối với thân nhân của người đang hưởng lương hưu chết được tính theo thời gian đã hưởng lương hưu, nếu chết trong 02 tháng đầu hưởng lương hưu thì tính bằng 48 tháng lương hưu đang hưởng; trường hợp chết vào những tháng sau đó, cứ hưởng thêm 01 tháng lương hưu thì mức trợ cấp giảm đi 0,5 tháng lương hưu.
4. Mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội
Căn cứ quy định tại Điều 79 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 thì mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội được tính bằng bình quân các mức thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội của toàn bộ thời gian đóng.
Thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội để làm căn cứ tính mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội của người lao động được điều chỉnh trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng của từng thời kỳ theo quy định của Chính phủ.
